Zaburzenia czucia głębokiego to stosunkowo rzadko diagnozowany problem, który może jednak znacząco wpływać na rozwój dziecka. Polega on na zaburzeniu odbioru bodźców czuciowych, takich jak ułożenie ciała w przestrzeni, nacisk i dotyk. Dzieci z tymi zaburzeniami często wydają się niezgrabne, mają trudności z utrzymaniem równowagi i koordynacją ruchów. Czasem też wykazują nadwrażliwość lub niedowrażliwość na bodźce dotykowe.
Kluczowe wnioski:- Zaburzenia czucia głębokiego mogą mieć podłoże genetyczne lub wynikać z uszkodzenia lub nieprawidłowego rozwoju układu nerwowego.
- Objawy pojawiają się już we wczesnym dzieciństwie i mogą utrudniać naukę czynności samoobsługowych.
- Dzieci z tymi zaburzeniami często mają kłopoty z koncentracją i nauką w szkole.
- Wczesna diagnoza i odpowiednia terapia są kluczowe, aby pomóc dziecku rozwinąć umiejętności ruchowe i samodzielność.
- Rodzice odgrywają ważną rolę we wzmacnianiu u dziecka poczucia własnej wartości i motywacji do pracy nad deficytami.
Zaburzenia czucia głębokiego - przyczyny u małych dzieci
Zaburzenia czucia głębokiego u małych dzieci mogą mieć różne podłoża. Czasem są one wynikiem problemów występujących już w życiu płodowym i wiążą się z nieprawidłowym rozwojem układu nerwowego. Innym razem przyczyny zaburzeń czucia głębokiego leżą w genetyce i dziedziczeniu pewnych predyspozycji.
Wśród najczęstszych przyczyn tych zaburzeń u najmłodszych dzieci wymienia się uszkodzenia mózgu, na przykład będące skutkiem niedotlenienia w czasie porodu. Niektóre choroby metaboliczne, zaburzenia hormonalne czy ekspozycja na toksyny w życiu płodowym również mogą odgrywać rolę.
Czasem zaburzenia czucia głębokiego towarzyszą innym zaburzeniom neurologicznym lub neurorozwojowym, jak na przykład autyzmowi, zespołowi Aspergera czy zaburzeniu hiperkinetycznemu z deficytem uwagi (ADHD). Dzieci te dodatkowo doświadczają problemów sensorycznych.
W niektórych przypadkach jednak przyczyna pozostaje nieznana. Obserwuje się jedynie, że dziecko ma mniejszą wrażliwość na bodźce czuciowe niż jego rówieśnicy, przez co wydaje się mniej skoordynowane ruchowo i bardziej niezgrabne.
Objawy zaburzeń czucia głębokiego u dzieci w wieku 4-6 lat
Objawy zaburzeń czucia głębokiego można wychwycić już u małych dzieci, między 4 a 6 rokiem życia. Najbardziej charakterystyczne są wówczas trudności z utrzymaniem równowagi, niezgrabność ruchów, częste upadki i potykanie się.
Dziecko może sprawiać wrażenie niezdolnego do nauki wielu czynności samoobsługowych, takich jak ubieranie się, sznurowanie butów czy zamykanie guzików i zamków błyskawicznych. Proste, rutynowe czynności pochłaniają go całkowicie i wykonuje je z wielkim wysiłkiem.
Innym sygnałem mogą być problemy z koordynacją ręka-oko, przejawiające się trudnościami w chwytaniu, łapaniu i rzucaniu piłki oraz niezdarnością podczas rysowania, wycinania nożyczkami czy nawlekania koralików na sznurek.
- Dziecko może sprawiać wrażenie przestraszonego i niepewnego w nowych sytuacjach ruchowych, np. podczas wchodzenia po schodach lub jazdy na rowerze.
- Czasem obserwuje się też zwiększoną lub zmniejszoną wrażliwość na bodźce dotykowe - dziecko może unikać dotyku lub przeciwnie - domagać się ciągłego przytulania.
Zaburzenia czucia głębokiego - przyczyny genetyczne i wrodzone
W części przypadków zaburzenia czucia głębokiego mają podłoże genetyczne i są spowodowane obecnością defektywnego genu. Wynikają więc z czynników wrodzonych i towarzyszą dziecku od samego początku jego życia.
Pewne mutacje genetyczne odpowiadają za nieprawidłowy rozwój czy funkcjonowanie układu nerwowego, w tym procesów przetwarzania informacji sensorycznych, co w konsekwencji prowadzi do rozwijania się zaburzeń czucia głębokiego.
Czasem dziedziczone zaburzenia występują razem z innymi wrodzonymi chorobami lub zespołami genetycznymi, takimi jak na przykład zespół Retta, zespół Pradera-Williego czy mukowiscydoza.
Nawet jeśli definicja zaburzenia sugeruje wrodzone podłoże, w niektórych przypadkach objawy mogą być mniej lub bardziej nasilone – wszystko zależy od konkretnych mutacji, ich lokalizacji i częstości występowania w danej populacji.
Jak wygląda zaburzenie czucia głębokiego w wieku 7-10 lat?
Wraz z wiekiem objawy zaburzeń czucia głębokiego mogą ulegać zmianie, chociaż ich rdzeń pozostaje taki sam. U dzieci w wieku 7-10 lat najbardziej typowe są:
- Kłopoty z utrzymaniem równowagi i koordynacją ruchów całego ciała, przez co dziecko może wydawać się niezgrabne i potykać się często.
- Trudności z nauką nowych umiejętności ruchowych wymagających precyzji, jak jazda na rowerze, gra w piłkę, taniec.
- Słaba integracja zmysłów, przez co problemy z określeniem położenia ciała w przestrzeni, własnej siły podczas wykonywania czynności.
- Unikanie aktywności fizycznych z obawy przed kontuzją lub poczuciem wstydu z powodu nieudolności ruchowej.
Dzieci w tym wieku często doświadczają frustracji i negatywnego nastawienia do sportu i wszelkiej aktywności fizycznej. Często są również obiektem żartów lub przezywania się przez rówieśników, co pogłębia problem.
Nietypowe zachowania wskazujące na zaburzenia czucia głębokiego
Pewne nietypowe zachowania mogą również sygnalizować, że mamy do czynienia z zaburzeniami czucia głębokiego u dziecka. Należą do nich:
- Stały brak poczucia umiejscowienia własnego ciała w przestrzeni. Dzieci te często się o coś obijają, uderzają głową, wpadają na meble.
- Nadmierna lub niedostateczna wrażliwość na bodźce dotykowe. Unikanie lub poszukiwanie dotyku.
- Dziwne pozycje ciała, stanie na palcach, przechylanie głowy na boki.
- Niechęć do zabaw ruchowych, ogólne ociąganie się i unikanie aktywności fizycznej.
- Preferowanie zabaw biernych, jak oglądanie telewizji czy gry komputerowe.
Taka postawa może wskazywać na problem z integracją bodźców sensorycznych u dziecka. Należy to skonsultować ze specjalistami.
Podsumowanie
Zaburzenia czucia głębokiego to problem, z którym zmaga się niemała grupa dzieci. Chociaż przyczyny zaburzeń czucia głębokiego nie zawsze są do końca jasne, wczesna diagnoza i odpowiednia terapia są kluczowe. Pozwalają one ograniczyć negatywne skutki tych zaburzeń i zapewnić dziecku jak najpełniejszy rozwój.
Nie można lekceważyć potencjalnego wpływu zaburzeń czucia u dzieci na ich codzienne funkcjonowanie i przyszłość. Dlatego warto obserwować pociechę i nie bagatelizować sygnałów, które mogą świadczyć o tego typu problemach. Wsparcie specjalistów jest nieocenione dla wspierania rozwoju dziecka z zaburzeniami sensorycznymi.
Tagi
Udostępnij artykuł
